Với vai trò là cơ quan quyền lực của nhà nước ở địa phương, hoạt động của HĐND các cấp thành phố Hà Nội luôn nâng cao chất lượng theo hướng đổi mới, dân chủ, trách nhiệm, hiệu lực, hiệu quả,tập trung chỉ đạo quyết liệt, chủ động triển khai tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm.

HĐND Thành phố tổ chức thành công 05 kỳ họp

Năm 2019, HĐND Thành phố tổ chức thành công 05 kỳ họp thứ 8, 9, 10, 11, 12 tăng 03 kỳ so với năm 2018, ban hành 45 Nghị quyết là căn cứ, cơ sở pháp lý quan trọng để Thành phố sử dụng hiệu quả các nguồn lực và kịp thời giải quyết các vấn đề dân sinh, phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của Nhân dân Thủ đô.

Xác định kỳ họp là hoạt động trọng tâm quan trọng của HĐND, Thường trực HĐND Thành phố luôn chú trọng việc đổi mới, nâng cao chất lượng các kỳ họp theo hướng thực chất, phát huy dân chủ, trí tuệ của đại biểu trong quyết định những vấn đề quan trọng của Thủ đô. Việc tổ chức kỳ họp trong năm 2019 đã có nhiều điểm mới, phát huy hiệu quả tích cực, đó là:

Công tác chuẩn bị tổ chức kỳ họp được Thường trực, các Ban và Văn phòng HĐND Thành phố chỉ đạo, triển khai chủ động từ rất sớm, có sự phối hợp chặt chẽ với UBND, Ủy ban MTTQ và các sở, ngành, cơ quan chuyên môn trong chuẩn bị nội dung, tổ chức khảo sát, thẩm tra, phản biện xã hội… Toàn bộ các nội dung cũng được báo cáo, xin ý kiến Thường trực, Ban Thường vụ Thành ủy và Ban chấp hành Đảng bộ Thành phố theo quy định.

Chương trình kỳ họp HĐND Thành phố được sắp xếp khoa học, phù hợp về nội dung để đại biểu có điều kiện tham gia ý kiến nhiều hơn; toàn bộ tài liệu kỳ họp được gửi sớm tới các vị đại biểu qua hòm thư điện tử; in toàn bộ các báo cáo thẩm tra để đại biểu tiện nghiên cứu và thảo luận. Báo cáo thẩm tra của các Ban HĐND chi tiết, đầy đủ, rõ quan điểm. Các văn bản trình kỳ họp được chuẩn bị kỹ, đúng quy trình, quy định của pháp luật. Các vướng mắc hoặc các ý kiến còn khác nhau được phân tích làm rõ, giải quyết kịp thời ngay trong quá trình chuẩn bị thông qua việc tham khảo ý kiến và thảo luận của UBND Thành phố. Vì vậy, các nghị quyết đều được thông qua tại kỳ họp với tỷ lệ thống nhất rất cao.

Chủ tọa Kỳ họp HĐND Thành phố, điều hành kỳ họp đúng chương trình, khoa học, dân chủ, tạo không khí sôi nổi trong thảo luận, tranh luận tại nghị trường. Việc bố trí chương trình, thời gian kỳ họp tiếp tục được đổi mới, kỳ họp thứ 11 thực hiện theo nhóm nội dung và yêu cầu trình bày các báo cáo, tờ trình dạng tóm tắt các nội dung trọng tâm để vừa giảm thời gian đọc báo cáo, vừa thuận tiện cho đại biểu xem xét, quyết nghị. Kỳ họp thứ 11 cũng dành thời gian thích đáng để các đại biểu thảo luận tại 06 tổ với 55 lượt ý kiến, góp ý vào từng lĩnh vực, nội dung. Thường trực HĐND cũng đã kịp thời tổng hợp thảo luận, truyền tải các ý kiến của đại biểu HĐND và đây là kỳ họp đầu tiên có 3 đồng chí Phó Chủ tịch UBND Thành phố tham gia giải trình, làm rõ các ý kiến thảo luận tại Tổ. Điểm mới này đã giúp UBND Thành phố báo cáo, giải trình, thông tin rõ công việc, rõ trách nhiệm và lộ trình giải quyết, tạo được sự quan tâm của các cấp, các ngành và cử tri theo dõi.

Hoạt động chất vấn, tái chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp trong năm 2019 tiếp tục có đổi mới dân chủ, công khai, hiệu quả, chất lượng hơn, đã phát huy trí tuệ, tinh thần trách nhiệm, tâm huyết, xây dựng của đại biểu tại các phiên chất vấn, trả lời chất vấn. Thường trực HĐND Thành phố chỉ đạo làm tốt công tác cung cấp thông tin cho đại biểu, đầy đủ, kịp thời, do đó chất lượng hỏi của đại biểu cũng được nâng lên, hỏi chính xác và đúng vào trọng tâm vấn đề. Phần trả lời của UBND Thành phố, các sở, ngành, UBND các quận, huyện cơ bản đã đúng nội dung, đáp ứng yêu cầu của Chủ tọa, đại biểu chất vấn và làm rõ các vấn đề cử tri quan tâm. Số lượt đại biểu chất vấn, ý kiến trả lời tăng đều qua từng kỳ họp, sự tham gia của đại biểu không chuyên trách trong chất vấn luôn chiếm tỷ lệ 50% trở lên. Chủ tọa điều hành phiên chất vấn tập trung theo từng chủ đề để đảm bảo sự minh bạch, có thể đi đến tận cùng từng nội dung. Thông báo kết luận phiên chất vấn được ban hành với các nội dung rõ ràng, cụ thể, ghi rõ các cam kết trả lời, các mốc thời gian thực hiện để yêu cầu các cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện và thực hiện công khai trên trang web của HĐND Thành phố để thuận tiện cho cử tri theo dõi, giám sát.

Ngay sau khi ban hành, các nghị quyết đã được UBND Thành phố và các cơ quan, đơn vị nghiêm túc triển khai đúng quy định, thực sự đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả tích cực.

HĐND các quận, huyện, thị xã tích cực, chủ động nâng cao chất lượng, tổ chức 102 kỳ họp; HĐND 584 phường, xã, thị trấn đã tổ chức 1.419 kỳ họp

Trong năm 2019, HĐND các quận, huyện, thị xã đã tổ chức thành công các kỳ họp thường kỳ giữa và cuối năm để xem xét, quyết nghị về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng; thu - chi, quyết toán ngân sách; điều chỉnh, bổ sung kế hoạch đầu tư công; ban hành chương trình giám sát, kế hoạch tổ chức các kỳ họp thường lệ của HĐND… Ngoài ra, HĐND cấp huyện, cấp xã nhiều địa phương cũng đã tổ chức các kỳ họp bất thường để thực hiện công tác nhân sự; việc thực hiện kiện toàn được tổ chức đảm bảo theo đúng quy trình quy định của Luật, qua đó kịp thời kiện toàn, hoàn thiện tổ chức bộ máy chính quyền của các địa phương. Đã có 09 quận, huyện, thị xã có sự thay đổi, kiện toàn chức danh Chủ tịch HĐND gồm: Đống Đa, Nam Từ Liêm, Sơn Tây, Ba Vì, Phú Xuyên, Gia Lâm, Thanh Trì, Thạch Thất, Phúc Thọ (Thanh Xuân, Hoài Đức dự kiến sẽ kiện toàn trong thời gian tới); Một số huyện kiện toàn Phó Chủ tịch HĐND: Cầu Giấy, Ba Đình, Bắc Từ Liêm, ... HĐND huyện Đông Anh có sự hoán đổi chức danh giữa Phó ban Pháp chế với Phó ban Kinh tế - Xã hội; nhiều đơn vị kiện toàn Trưởng, Phó các Ban HĐND.

Các địa phương cũng đã tổ chức kỳ họp bất thường với nội dung chuyên đề thực hiện thẩm quyền của HĐND về dự án đầu tư công; về "Đề án sáp nhập tổ dân phố trên địa bàn"; về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã...

Điểm nổi bật trong tổ chức kỳ họp ở quận, huyện, thị xã, xã, phường, thị trấn là sự lan tỏa trong chỉ đạo, hướng dẫn của HĐND Thành phố để nâng cao chất lượng, hiệu quả kỳ họp: Thường trực HĐND các cấp chủ động từ rất sớm và phối hợp chặt chẽ với UBND, Ủy ban MTTQ cùng cấp trong công tác chuẩn bị kỳ họp. Nội dung các kỳ họp được đề xuất, lựa chọn trên cơ sở bám sát sự chỉ đạo của Trung ương, Thành ủy, Nghị quyết của HĐND Thành phố và các nhiệm vụ trọng tâm của Thành phố, của mỗi địa phương và những vấn đề đang được nhiều cử tri và nhân dân Thủ đô quan tâm. Trong quá trình chuẩn bị, các nội dung có tính chất quan trọng, nhạy cảm đều được Thường trực HĐND báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của cấp ủy để đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng, tạo được sự đồng thuận khi tiến hành xem xét, quyết định. Các nghị quyết đều được thông qua với tỷ lệ đồng thuận cao; khi được ban hành có tính thực tiễn, tính khả thi, đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả và được nhân dân đồng tình, ủng hộ. Thường trực HĐND các cấp phát huy vai trò điều hòa, phối hợp, phân công các Ban trong hoạt động thẩm tra; chỉ đạo các Ban chủ động tổ chức khảo sát, thu thập thông tin phục vụ công tác thẩm tra. Do vậy, báo cáo thẩm tra của các Ban HĐND ngày càng nâng cao chất lượng, khách quan, rõ tính phản biện, rõ quan điểm, đặc biệt là những vấn đề còn có những ý kiến khác nhau, tạo thuận lợi cho đại biểu trong quá trình xem xét, quyết nghị tại kỳ họp.

Một số địa phương tiếp tục có các cách làm đổi mới: Các đại biểu chuyên trách HĐND đã thể hiện vai trò, trách nhiệm, tích cực nghiên cứu tài liệu và tham gia phát biểu mang tính dẫn dắt, gợi mở trong thảo luận,chất vấn. HĐND quận Bắc Từ Liêm tại kỳ họp thứ 11, Thường trực HĐND đã chỉ đạo tổng hợp 11 ý kiến chất vấn và tái chất vấn tập trung vào những vấn đề đang được đại biểu HĐND và cử tri quan tâm như công tác quản lý đất đai, giải phóng mặt bằng, tiến độ thực hiện các dự án trên địa bàn Quận, vấn đề văn hóa- xã hội… gửi tới UBND Quận, có 5 nội dung chất vấn và tái chất vấn tại hội trường. HĐND quận Hoàn Kiếm, kỳ họp thứ 12 tiến hành xem xét kết quả thực hiện Kết luận của Chủ tọa tại Phiên chất vấn kỳ họp thứ 10 HĐND quận, trong đó tập trung tái chất vấn đối với 02 nhóm vấn đề: (1) việc khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý trật tự xây dựng sau kiểm điểm sâu năm 2018; (2) việc khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ trên địa bàn quận. HĐND cấp xã của huyện Mê Linh dành 1/3 thời gian kỳ họp cho chất vấn, đã có 84 lượt ý kiến chất vấn... Huyện Thạch Thất duy trì bố trí 01 buổi chiều để các đại biểu HĐND và đại biểu dự kỳ họp tổ chức thảo luận tại Hội trường về các nội dung quyết nghị; nhiều địa phương duy trì tổ chức thảo luận tại các tổ về từng nội dung trình tại kỳ họp...

Trong năm, HĐND cấp huyện đã ban hành 616 nghị quyết; HĐND cấp xã đã ban hành 4.719 nghị quyết cụ thể hóa những chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các cơ chế, chính sách đặc thù và các biện pháp triển khai thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương theo thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật; là những vấn đề lớn, quan trọng, có ảnh hưởng trực tiếp, cả trước mắt cũng như lâu dài tới quá trình phát triển kinh tế - xã hội của từng đơn vị; là cơ sở pháp lý quan trọng, điều kiện thuận lợi để các cấp, các ngành tăng cường quản lý đầu tư, mở ra hướng đi mới nhằm khơi dậy, phát huy tiềm năng, thế mạnh, xây dựng, phát triển toàn diện các lĩnh vực công nghiệp, thương mại, nông nghiệp, giáo dục và đào tạo, y tế, giải quyết được những vấn đề rất quan trọng và chăm lo đến đời sống dân sinh, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội chung của Thủ đô.

Hoạt động chất vấn tại các kỳ họp HĐND cấp huyện, cấp xã vẫn được duy trì ổn định. Một số địa phương đã tiến hành chất vấn với nội dung rộng khắp, tập trung vào việc thực hiện các kết luận chất vấn, báo cáo giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban HĐND tại các kỳ trước đảm bảo truy đến cùng vấn đề và tạo hiệu quả rõ nét trong thực hiện các vấn đề bức xúc trên địa bàn. Tại phiên chất vấn của mỗi kỳ họp HĐND quận Hai Bà Trưng có trên 10 lượt đại biểu chất vấn, có tính tranh luận, đối thoại với tinh thần thẳng thắn, tập trung vào những vấn đề trọng tâm, bức xúc được nhiều cử tri quan tâm. Hoạt động chất vấn của HĐND các xã, phường, thị trấn trên địa bàn Hoàn Kiếm, Đống Đa, Phú Xuyên, Thanh Trì được duy trì, có số ý kiến chất vấn nhiều; nhiều xã của huyện Thạch Thất có số lượng đại biểu chất vấn nhiều như Kim Quan (12), Thạch Hòa (08), Hạ Bằng (05), Bình Yên (05)...