Tại phiên thảo luận có 7 đại biểu Quốc hội đóng góp ý kiến vào dự thảo Luật. ĐB Hoàng Văn Cường nhận định: Luật Đầu tư công có hiệu lực từ ngày 1/1/2015 đến nay có hiệu quả rất tốt. Nguyên tắc phải có vốn mới được phê duyệt dự án đầu tư và phải trả nợ trước rồi mới được phê duyệt đầu tư giúp chúng ta thực hiện đầu tư tập trung hơn, khắc phục được tình trạng đầu tư dàn trải trước đây. Bởi, nguyên tắc này giúp hạn chế tối đa những dự án đã được phê duyệt nhưng không có vốn, dự án treo. Cũng vì thế, số lượng các dự án triển khai trong giai đoạn này chỉ bằng 50% so với trước đây và nợ đọng xây dựng cơ bản được ưu tiên giải quyết.

Toàn cảnh phiên thảo luận Tổ (Ảnh: Minh Tú)

Mặt khác, được Đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh là Luật đã tăng cường vai trò tự chủ của các địa phương. “Trước đây, các địa phương trông chờ vào các nguồn vốn đi xin của T.Ư, nếu không nằm trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, không thể xin được vốn, địa phương phải tự đi tìm ngồn vốn đầu tư cho mình. Vừa qua, một số dự án của các địa phương không dùng ngân sách T.Ư đã có phần tăng hơn so với trước”, Đại biểu Cường nêu ý kiến.

Đại biểu Hoàng Văn Cường phát biểu (Ảnh: Minh Tú)

Tuy nhiên, ĐB Hoàng Văn Cường cho rằng, Luật Đầu tư công còn nhiều vướng mắc trong quá trình thực hiện mà một trong những hậu quả nghiêm trọng nhất là tiến độ giải ngân vốn đầu tư công rất chậm. ĐB đoàn Hà Nội nhấn mạnh: “Chậm ngay từ khâu ban đầu là xác định các dự án phân bổ đầu tư đến quá trình triển khai. Đây cũng chính là tác động đặt ra yêu cầu phải thay đổi Luật Đầu tư công”.

Trong khi đó, ĐB Vũ Thị Lưu Mai cho rằng dự án Luật chưa thực sự phù hợp với thông lệ quốc tế. Nội dung dự thảo dường như tập trung về phần phân bổ nguồn lực, trong khi đánh giá kết quả đầu ra chưa thực sự rõ ràng. Dự thảo Luật thiếu vắng quy định đánh giá hiệu quả nguồn lực sau đầu tư. Trong bối cảnh hội nhập, Việt Nam không thể một mình một sân. Trong khi các nước, quy định pháp luật đều rất quan tâm đến hiệu quả sau đầu tư như thế nào. Do đó, cần nghiên cứu, bổ sung thêm.

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai phát biểu (Ảnh: Minh Tú)

Về báo cáo đánh giá tác động môi trường, nữ ĐB cho biết, các địa phương phản ánh, ngay từ khâu tiền khả thi mà chúng ta quy định về đánh giá tác động môi trường là chưa hợp lý. Lần sửa đổi này nên khắc phục tình trạng này.

Về thẩm quyền của HĐND và Thường trực HĐND, đó là giao thẩm quyền quyết định đối với một số vấn đề đầu tư công cho Thường trực HĐND giữa 2 kỳ họp, ĐB Vũ Thị Lưu Mai cho rằng: “Việc áp dụng quy định này sẽ tạo nên sự linh hoạt trong thực hiện nhiệm vụ. Chúng ta không nên máy móc là Luật Chính quyền địa phương không quy định thì luật này không quy định”.

Liên quan đến nội dung này, Phó Trưởng đoàn ĐB Quốc hội TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc cho rằng, mặc dù Luật Đầu tư công chưa quy định thẩm quyền của Thường trực HĐND, nhưng qua quá trình thực hiện, đã có Nghị định hướng dẫn giao cho Thường trực HĐND quyết định chủ trương đầu tư giữa hai kỳ họp và báo cáo.

“Hiện, Hà Nội giao Thường trực HĐND, Thường trực HĐND báo cáo HĐND trong phiên họp gần nhất. Thực tiễn, Hà Nội và 63 tỉnh, TP làm rất tốt nội dung này. Một năm, Hà Nội xây dựng chủ trương đầu tư khoảng hơn 200 dự án, vậy mà cứ chờ đến 2 kỳ họp HĐND thì rất chậm. Thực tế đó cho thấy nội dung này cần được thể chế hóa vào Luật là hoàn toàn hợp lý”, ĐB Quốc hội Nguyễn Thị Bích Ngọc phát biểu.

Phó trưởng Đoàn ĐBQH TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc phát biểu (Ảnh: Minh Tú)

Phó Trưởng đoàn ĐB Quốc hội TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc cho rằng, chúng ta nên đánh giá lại quá trình thực hiện vừa qua, đối với thẩm quyền của HĐND và Thường trực HĐND, cái được nhiều hay ít hơn cái chưa làm được. Chúng ta cần làm rõ nguyên nhân tại sao tỷ lệ giải ngân vẫn rất chậm, để điều chỉnh cho phù hợp. Nếu chỉ vì một vài tỉnh lợi dụng chủ trương này để bộ phận thường trực làm chưa đúng thì phải rút kinh nghiệm. Không thể vì một vài đơn vị mà đưa lên thành hiện tượng chung.

Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc khẳng định: “Tôi thấy đề xuất của Chính phủ rất hợp lý. Tức là, giữa hai kỳ họp, Thường trực HĐND có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư một số dự án liên quan đến toàn bộ nguồn vốn của TP. Ngay cả dự án nhóm A, nguồn vốn của Thành phố thì bây giờ cũng phân cấp. Trước đây, chúng ta vẫn phải xin. Điều này giúp tháo gỡ rất lớn vướng mắc về mặt chính sách”.

Một nội dung nữa được ĐB Nguyễn Thị Bích Ngọc đề cập liên quan đến quy định có tác động môi trường thì mới phê duyệt chủ trương đầu tư. Hiện Uỷ ban Tài chính Ngân sách giao cho Chính phủ đánh giá sơ bộ lại, hướng dẫn thế nào là sơ bộ. Trong khi, Luật Môi trường đã nói rõ những dự án nào phải đánh giá đến tác động môi trường và đánh giá đến mức độ nào. Do đó, Phó Trưởng đoàn ĐB Quốc hội TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc đề nghị điều chỉnh ngay nội dung này trong Luật Đầu tư công mới do có sự xung đột về Luật.                

Về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư quy định tại Điều 17 dự thảo Luật, Đại biểu Nguyễn Thị Lan và Đại biểu Lê Quân đề nghị phân cấp mạnh hơn cho các đơn vị sự nghiệp, giao cho các trường Đại học có thể đầu tư, việc báo cáo và trình đơn vị chủ quản sẽ làm tăng thủ tục hành chính phiền hà cho các đơn vị.